دوربین اسپید دام (Speed Dome) یا PTZ (مخففPan Tilt Zoo) یکی از قوی ترین دوربین های مداربسته جهت نظارت دقیق محیط و بررسی جزییات است. این دوربین با نام هایی همچون دوربین گردان یا دوربین چرخشی نیز شناخته میشود. دوربین های اسپیددام از نظر شکل ظاهری شبیه به دوربین های دام هستند، اما با این تفاوت که این دوربین ها قابلیت چرخش دارند. دوربین های مداربسته اسپیددام، از قطعات مکانیکی ساخته شدهاند که به آنها اجازه میدهد در جهت های مختلف بچرخند یا بزرگنمایی و کوچکنمایی کنند.
این دوربین ها معمولاً برای نظارت بر مناطق باز که نیاز به دید 180 یا 360 درجه دارند، استفاده میشوند. همچنین در ایستگاههای نگهبانی، باغ، دامداری، زمین های کشاورزی و … افراد میتوانند از راه دور تصاویر دوربین مداربسته خود را کنترل کنند. دوربین های PTZ حداکثر کنترل بر میدان دید را به شما میدهند که میتوانید نظارت بهتری بر محیط داشته باشید. همچنین بسته به دوربین یا نرمافزار، میتوان آنها را طوری تنظیم کرد که بهطور خودکار فعالیتهای حرکتی را دنبال کنند.
ویژگیها و مزایای دوربین اسپید دام:
از مهمترین ویژگیهای دوربین اسپید دام، قابلیت چرخش و یا همان PTZ است. PTZ مخفف ۳ کلمه ( چرخش PAN / شیب Tilt / بزرگنمایی یا کوچک کردن ) میباشد. این سه کلمه نشاندهنده فعالیتی هایی است که شما با این دوربینها میتوانید انجام دهید. شما میتوانید دوربین را به سمت عقب و جلو، یا بالا و پایین حرکت دهید. همچنین دوربین اسپید دام بخاطر داشتن موتور داخلی دارای قابلیت چرخش تا 360 درجه افقی و 180 درجه عمودی را دارد. پوشش دهی این دوربین ها نسبت به دوربین های سنتی بسیار بیشتر و دقیق تر است .
به طور نسبی میتوان گفت که یک دوربین اسپید دام میتواند جایگزین 2 یا 3 دوربین معمولی شود که منطقه ای وسیع را تحت پوشش خود قرار میدهند. رزولوشن دوربین های PTZ بسیار بالاست ، و فردی که مسئول و مامور دیدن و نظارت بر این ویدئوهاست میتواند تا ریزترین و دقیق ترین جزئیات را مشاهده کند . دوربین های PTZ همچنین قادر به پیگیری یک شخص مشکوک، زوم بر روی ویژگی ها و خصوصیات صورت و همچنین خواندن و ضبط شماره پلاک اتومبیل هستند. دوربین های اسپیددام، دارای محفظه ضد آب و هوا هستند که قابلیت استفاده کردن از آنها در فضاهای بیرونی را فراهم میکند. در ادامه به برخی دیگر از ویژگی های دوربین اسپید دام میپردازیم:
میدان دید وسیع دوربین اسپید دام
معمولا دوربینهای PTZ برای نظارت بر یک منطقه بزرگ استفاده میشوند و اغلب توصیه میشود که همراه با دوربین ثابت استفاده شوند تا از شکاف در پوشش و میدان دید دوربین جلوگیری شود. بسته به مدل، دوربینها میتوانند در هر نقطهای با چرخش 360 درجه افقی و 180 درجه عمودی حرکت کنند.
ردیابی خودکار مبتنی بر حرکت
ردیابی خودکار عملکردی است که با استفاده از آن دوربین اسپید دام میتواند میدان دید خود را برای دنبال کردن خودکار اجسام متحرک تنظیم کند. از این عملکرد معمولاً در مناطق ساکت و با حداقل حرکت (مثلاً یک موزه پس از بسته شدن) به بهترین شکل میتوان استفاده کرد.
کنترل دوربین از راه دور
دوربین اسپید دام را میتوان هم به صورت دستی و هم از راه دور برای ردیابی حرکات و ضبط تصاویر تنظیم کرد. این قابلیت به کاربران اجازه می دهد تا میدان دید دوربین را بدون نیاز به رفتن در محل تغییر دهند. شما با استفاده از نرم افزاری که روی تلفن همراه نصب میکنید و یا برنامه های کامپیوتری میتوانید، دوربین ها را در جهت و زاویه دلخواه خود تنظیم کنید.
قابلیت بزرگنمایی دوربین اسپید دام
بیشتر دوربینهای PTZ از زوم اپتیکال پشتیبانی میکنند که برای مشاهده و گرفتن اشیاء دور مانند پلاکها یا چهرهها استفاده میشود. زوم اپتیکال (یعنی: 20x، 30x، 40x) به حداکثر فاصله کانونی، تقسیم بر حداقل فاصله کانونی گفته میشود (هر چه عدد بزرگتر باشد، زوم بیشتر می شود) مثلا اگر یک دوربین دارای زوم 20x باشد یعنی تا ۲۰ برابر اندازه واقعی می تواند تصاویر را زوم کند.
انواع دوربین اسپید دام
دوربین های PTZ انواع مختلفی دارند که در ادامه با آن ها آشنا میشوید:
دوربین IP PTZ
دوربین اسپید دام (IP) را میتوان از طریق WiFi یا Power over Ethernet (PoE) مستقر کرد. این دوربین ها مانند سایر دوربین های وای فای، هم از طریق WIFI و هم با سیم لن انتقال تصاویر را انجام میدهند. همچنین می توانید در صورت تمایل با کمک کابل شبکه دوربین را به دستگاه NVR وصل کنید. دوربین اسپید دام بیسیم طوری طراحی شده است که می تواند تصاویر و همچنین صدا را بر روی micro SD که بر روی دوربین تعبیه شده ضبط کند.
دوربین اسپید دام PoE
دوربین PoE از کابل اترنت استفاده میکند که برای دریافت برق و اینترنت به سوئیچ PoE متصل میشود. در این ارتباط معمولاً فاصله اتصال بسیار قویتر از WiFi است.
دوربین آنالوگ PTZ
دوربین اسپید دام آنالوگ (CCTV) از سیگنال ویدیویی آنالوگ برای ضبط فیلمهای نظارتی استفاده میکنند و از طریق کابلهای کواکسیال به ضبطکنندههای ویدیوی دیجیتال (DVR) متصل میشوند. دوربینهای امنیتی آنالوگ PTZ معمولاً نمیتوانند دادههای ویدیویی را به تنهایی انتقال دهند و برای پشتیبانی از تبدیل، فشردهسازی و ذخیره فیلم به دستگاه DVR نیاز دارند.
دوربین اسپید دام در فضای باز
دوربینهای PTZ که در فضای باز مستقر میشوند باید بتوانند در برابر دما و شرایط آب و هوایی شدید مقاوم باشند. این دوربین ها معمولاً با رتبه IP که نشاندهنده محافظت کافی در برابر عناصر طبیعی است، در محیط های بیرونی قرار میگیرند.
دوربین اسپید دام بیسیم
در مواردی که نصاب قادر به اجرای کابلهای ویدئویی نباشد، دوربینهای PTZ بیسیم، قادر به انتقال ویدیو به صورت بیسیم هستند. اگرچه میتوان از مجموعههای فرستنده، برای تبدیل سیگنالهای آنالوگ استفاده کرد، اما معمولاً این کار از طریق WiFi انجام میشود. دوربینهای بیسیم PTZ معمولاً برای نظارت بر فضای باز از راه دور، که کابلکشی دشوار یا گران است، استفاده میشوند.
معایب دوربین اسپید دام
۱. میدان دید
دوربین اسپید دام با وجود اینکه میتواند ضبط تصویر از مناطق بزرگ را پشتیبانی کنند و قابلیت تشخیص حرکت، چرخش و بزرگنمایی دارد ، اما این قابلیت ها به طور همزمان قابل استفاده نیستند. از آنجا که این دوربین ها قادر به ضبط مناطقی هستند که تنها در زاویه دید آن ها هستند ، گاهی اوقات ممکن است حوادثی در خارج از میدان دید دوربین رخ دهد که دوربین آن را ضبط نکند.
برای مقابله با این موضوع، به دنبال دوربین اسپید دامی باشید که دارای قابلیت تشخیص حرکت خودکار و هوشمند باشد. این دوربین با استفاده از این قابلیت به طور خودکار حرکت می کند، چرخش دارد و زوم را تنظیم می کند تا تصاویری با وضوح بالا از حرکت ثبت کند.
۲.دوام کمتر
دوربین اسپید دام به دلیل قطعات متحرکی که دارد (برای زوم، چرخش و …) نسبت به دوربین های ثابت عمر کمتری دارند، به همین دلیل هنگام انتخاب این دوربین به ویژگی هایی مانند برخورداری از استاندارد IP66 و مقاومت در برابر ضربه، رطوبت، گرد و غبار توجه کنید.
۳.هزینه بالاتر:
دوربینهای ثابت (مانند دوربینهای فیش آی) میتوانند با هزینه کمتری در مقایسه با یک دوربین اسپید دام، همان ناحیه دوربین PTZ را پوشش دهند.
۴.ملاحظات تأخیر
یک مشکل رایج که بسیاری از دوربینهای PTZ با آن مواجه هستند، تاخیر در فرمان بالا است. مهم است بدانید که تأخیر بالا گاهی اوقات میتواند باعث اختلال در عملکرد کنترلهای PTZ و خارج شدن از دنده شود.
دوربین اسپید دام برای نصب در چه اماکنی قابل استفاده است؟
این دوربین ها برای مناطقی مورد استفاده قرار میگیرند که لازم است نظارت دقیق و همیشگی روی آنها صورن بپذیرد. دوربین اسپید دام را میتوان در محدوده بزرگتری مانند استادیومها، محوطههای صنعتی بزرگ و سایر مناطق وسیع در فضای باز استفاده کرد. از مهمترین کاربرد اصلی دوربین مداربسته اسپید دام، بکار گیری در محیطهای بزرگ است، چرا که اغلب این دوربینها، دارای بزرگنمایی و یا زوم قدرتمند هستند که با استفاده از این ویژگی میتواند مسافتهای دور را به راحتی تشخیص دهد.
پس این دوربینها عمدتا در اماکنی که همواره نیاز به چرخش دوربین به صورت عمودی، افقی و زوم کردن دارند و برای نظارت کردن بر شهر، ساختمانهای حساس دولتی، پردیسهای بیمارستانی، پردیسهای بزرگ، کارخانجات و … استفاده میشود. از دیگر موارد استفاده از دوربین اسپید دام، استادیوم ها، پارکینگها، مراکز حملونقل، پارکها، محوطه قطار، انبارها و … هستند.
هنگام خرید دوربین اسپید دام چه مواردی را در نظر بگیریم؟
هنگام خرید دوربین اسپید دام لازم است این سوالات را از خود بپرسید: آیا کسی را خواهید داشت که همیشه دوربین را مدیریت کند؟ آیا فضای ذخیرهسازی کافی دارید؟ به چه نوع دیدی (رزولوشن، میدان دید، نوع دید در شب) نیاز دارید؟ با چه نوع خطرات زیست محیطی (دماهای عملیاتی، ضد آب و …) مواجه هستید؟ برای نصب به چه چیزی نیاز دارید؟ برای پشتیبانی از سیستم از نظر اتصال شبکه به چه نوع کابل کشی نیاز است؟ به چه مقدار قابلیت حرکت و شیب نیاز دارید؟ دوربین در چه محیطی (داخل، فضای باز)مستقر می شود؟ چه نوع دوربینی با نیازهای شما مطابقت دارد؟ (دام یا بالت)
دوربین های اسپید دام با برند های مختلف ( هایک ویژن، داهوا، KDT و …) در بازار موجود هستند که شما با توجه به نیاز و بودجه خود میتوانید آن ها را انتخاب کنید. گاهی اوقات از دوربین های اسپید دام درست استفاده نمیشود و باعث ایجاد احساس ناامنی میشود. از آنجا که دوربین اسپید دام پیچیده تر از دوربین های معمولی است بالطبع نصب، راه اندازی، تعمیر و نگهداری آنها نیاز به متخصص دارد از این رو مدت عمر مفید آنها به اندازه دوربین های سنتی نیست.
همانطور که در این مقاله نیز ذکر شد آنها فقط قادر به ضبط فیلم های امنیتی در میدان دید خود هستند. زمانی که دوربین مداربسته به درستی و دقت تنظیم نشده باشد قابلیت ضبط هیچ فیلمی را ندارد. دوربین اسپید دام نیاز به حافظه بیشتری برای ذخیره فیلم ها و اطلاعات دارد. دوربین های اسپید دام منطقه بسیار وسیع تری را تحت پوشش خود دارند از این رو باید از FRAME RATE و رزولوشن بهتری برخوردار باشند به خصوص اگر برای ضبط هر ویدئو احتیاج باشد که از فاصله خاصی فیلم برداری صورت بگیرد.